فرش ها به مرور زمان و با پا خوردن فرسوده می شوند. یکی از قسمت هایی که فرسودگی فرش بسیار واضح و مشخص دیده می شود ریشه فرش می باشد. علاوه بر آن یکی از راه های تشخیص اصالت فرش ریشه های فرش می باشد. حتما شنیده اید که برای تمامی فرش ها (چه ماشینی و چه دستباف) امکان ریشه زنی وجود دارد اما این کار کاملا به نوع ریشه فرش بستگی دارد.
انواع ریشه های فرش دستباف
ریشه دو گره
دو گروه شامل دو گره، توام روی یک دسته ریشه و معمولاً توسط نخ از جنس چله فرش و با ضخامت خود فرش روی ریشه انجام می گردد تا باعث انسجام فرش گردد و از فروپاشی و باز شدن آن جلوگیری کند.
ریشه دستباف گلیم باف
جهت ریشه زنی فرش های گلیم باف از راهکارهای گره زدن ریشه فرش استفاده می‌کنند تا از تخریب ریشه جلوگیری گردد و فرش به حالت ابتدایی بافت برگشته و عمر و دوام آن چند برابر گردد.
ریشه مغزی
ریشه دوزی قالی به روش مغزی به دو صورت انجام می گیرد:
روش اول:
ابتدا نخ مخصوص چله که اندکی نازک تر از نخ چله قالی است را سوزن می‌کنند و دو سر نخ را به هم نزدیک می رسانند.
روش دوم:
سرنخی که سوزن دارد را به میخی که روبه روی قالی نصب شده گره زده می‌شود، سوزن را وارد اولین ردیف گره کرده و از چند رج بالاتر بعد از عبور از پود ها و گره‌ها آن را خارج می کنند.
سپس به صورت مورب داخل ردیف کناری نموده و پس از عبور از گره های ردیف دوم آن را از لبه قالی خارج می کنند، سپس سوزن را به دور میخ عبور می‌دهند و وارد ردیف سوم می سازند.
ریشه پنجره ای
این دسته از گره‌ها بیشتر جنبه تزیینی دارند و به دلیل زیبایی خاصی که دارند بیشتر در فرش های نفیس و ابریشمی انجام می‌گیرد.
ریشه زنی فرش های دستباف
ریشه فرش در قالی‌های دستی، نقش بسیار مهم دارد. ریشه‌های فرش دستباف ادامه تارهای این فرش است که بعد از بافت از دار جدا شده اند و بافندگان هنرمند آن، گاهی آن ها را چند رجی هم می‌بافند، تا مستحکم‌تر و با دوام تر شوند.
شما با بررسی نخ به کار رفته در ریشه‌های فرش می‌توانید جنس تارهای آن را بفهمید. همین طور با بررسی پوسیدگی در این قسمت فرش در یک کارخانه قالیشویی می‌توان به این موضوع رسید که آیا فرش دریافتی پوسیدگی دارد یا نه.
فرآیند ریشه زنی
در کارخانه‌های قالیشویی، قبل از شستشو، در صورت آسیب دیدگی ریشه‌ها، باید عملیات ریشه زنی به فرش شما انجام شود. تارهای فرش در هنگام شستشو در کارخانه قالیشویی خود را جمع می‌کنند.
این اتفاق برای فرش‌هایی که از جنس پشم و پنبه بافته شده‌اند بسیار بیشتر از دیگر فرش‌ها رخ می‌دهد. با ترمیم ریشه‌ها و دوختن یک تار سالم به این بخش از فرش در کارخانه قالیشویی می‌توان فرش‌ها را دارکشی کرد.
در فرآیند دارکشی این ریشه‌ها، که حالا ترمیم شده‌اند به دار قالی وصل می‌شوند و فرش تحت کششی قرار می‌گیرد که در ابتدای بافتنش دیده است.
در این کار بافت‌های در هم تنیده شد و فرو رفته فرش به سرعت از هم باز می‌شوند، این کار برای فرش‌هایی که دچار پوسیدگی نشده‌اند انجام می‌شود.
ریشه زنی فرش های ماشینی
در فرش‌های ماشینی ریشه فرش عنصری است که به صورت جداگانه به فرش دوخته می‌شود. این کار را با یک دستگاه مانند چرخ خیاطی انجام می‌شود.
شاید وجود ریشه فرش در بلند مدت، اندکی در فرش‌های ماشینی باعث مقاومت آن ها شود، اما با از بین رفتن ریشه‌ها کافی است که این ریشه‌ها را دوباره روی فرش بدوزند. این کار را در خانه و با یک نخ و سوزن ضخیم می‌توان انجام داد.
ریشه فرش ماشینی در کارخانه‌های قالیشویی به سادگی ترمیم می‌شود و در صورت درخواست مشتری به سرعت و بدون اینکه هزینه زیادی برای آن ها در بر داشته باشد، عملیات ریشه زنی انجام می‌شود. دوختی که در ریشه زنی برای فرش‌های ماشینی استفاده می‌شود دوختی بسیار ساده است.
ریشه فرش ماشینی اصطکاک فرش با پا را به حداقل می‌رساند و از آنجایی که لبه‌های فرش آسیب پذیرترین بخش فرش هستند، با استفاده از ریشه و شیرازه دوزی این اصطکاک را به حداقل می‌رسانند.
معایب ریشه زنی فرش های ماشینی
ریشه زنی فرش‌های ماشینی یک ایرادی هم دارد و آن هم این است که به واسطه دوخته شدن ریشه به لبه خارجی فرش امکان سست شدن بافت فرش تا حدی وجود دارد.
این موضوع در فرش‌های درجه دو و درجه سه ماشینی بیشتر است. اما به واسطه زیبایی و جلوگیری از اصطکاک تدریجی در فرش حتما از قالیشویی خود بخواهید ریشه زنی را نخ‌های بادوام برای شما انجام دهد. این کار اگر به درستی انجام شود برای فرش بسیار مفید است.
ریشه زنی فرش ها باید توسط افراد متخصص که دارای مهارت و تجربه هستند، صورت گیرید زیرا آن ها تمامی نکات ریشه زنی فرش را رعایت می کنند. اگر فرش های شما نیاز به رفوگری و ترمیم دارند، قالیشویی سبحان در خدمت شما مشتریان عزیز می باشد تا با به صرفه ترین قیمت ترمیم فرش های ارزشمند شما را انجام دهد.